چه کنیم بچه هامون نماز خون بشن؟

اگه پدر و مادر که الگوهای عملی برای بچه ها هستند، برای نماز اهمیت ویژه ای قائل بشن و در این اندیشه، پایدار و ثابت قدم بمونن، بچه هاشون نیز به سمت نماز گرایش پیدا می کنن.

شروع نماز در سنین کودکی سبب می شه که کودک این صفت حسنه رو به صورت عادتی معمول و سازنده در جسم و روان خود، ملکه کنه و جزو برنامه های همیشگی زندگی خودش، قرار بده و درنتیجه از همۀ فواید نماز، در بعد سلامت روانی در آینده برخوردار بشه. به علاوه، با شروع نماز در دوران کودکی، مفاهیمی مثل خدا و مذهب و دستوراتی مثل تعالیم اسلامی، چنان در ذهن پذیرنده و شفاف بچه که هنوز سنگینی و تیرگی گناهان ظرفیت های فکری و مغزیش رو آلوده نکردن، جای می گیره که امکان شک و تردید در این زمینه براش در آینده بسیار کاهش پیدا می کنه.

جدای از فراگیری اعمال ظاهری نماز، کودک باید بدونه که در ورای این اعمال چه اعتقاد و احساسی نهفته و چه چیزی موجب می شه که مسلمانان هر روز ۵ بار به سوی کعبه، حرکاتی رو انجام بدن که ممکنه در نظرش بی معنی جلوه کنه. این مقصود رو باید با آموزش های ساده و توضیح مفهوم تشکر و سپاس گزاری و کاربرد اون برای کودکان مشخص کرد .

بعضی از افراد، نماز کودکان را نوعی سرگرمی می دونن و آن رو فاقد ثواب و اجر الهی می شمارن. حال آنکه چنین نیست و قطعاً عبادت در کودکی نیز حسناتی به همراه داره. خوبه بدونیم که واجبات بزرگ سالان و اعمال مستحبی آنان برای کودکان مستحبه و گناهان آن ها برای کودکان مکروهه و مباحات برای هر دو مباح به حساب می آید .

اگر والدین که الگوهای عملی برای کودکان و نوجوانان هستند، برای نماز اهمیت ویژه ای قائل بشن و در این اندیشه، پایدار و ثابت قدم بمونن، فرزندانشان هم به سوی نماز گرایش پیدا می کنن و به آن رو میآرن. وقتی کودک از همان آغاز کودکیش، بارها و بارها مشاهده کنه که پدر و مادر مهربان و دلسوز و محبوبش در خانه، سفر، گردش، میهمانی، کار و در هر وضعیتی به ندای اذان و اقامۀ نماز بیش از هر چیز دیگر اهمیت می دن و بزرگترین رسالت خودشون رو به هنگام اذان، تحت هر شرایطی نمازخواندن و سخن گفتن با خدا می دونن، بدون تردید، نگرش و روش برداشت آن ها از نماز نیز چنین خواهد شد.

برای نماز خوان کردن کودکان می توان از روش های زیر استفاده کرد:

1. انگیزش

این روش در مراحل ابتدایی نمازگزاری فرزندان بسیار کارساز است. تشویق، تأیید، پاداش و هدیه دادن، از ابزارهای این روش است که والدین می تونن در تربیت دینی و جذب فرزندانشان به نماز از آن بهره بگیرن. در مراحل اولیۀ نمازگزاری، وقتی کودک روی زمین دراز می کشد و صورت خود را به سجاده و مُهر می مالد، به جای آنکه پای او را گرفته، حالت او را به صورت سجدۀ بزرگ سالان دربیاریم، بهتره همان رفتار کودکانه‌ش رو تشویق و تأیید کنیم. تشویق، سبب می شود که این رفتار مطلوب بارها و بارها تکرار بشه.

2. عبادت جمعی و تأثیر آن در نمازخوانی فرزندان

برای آنکه پدر و مادر از پس نقش الگویی و آموزشی خود به خوبی بربیان، بهتر است به همراه فرزندان و دیگر اعضای خانواده، فریضۀ نماز را به صورت دسته جمعی به جا بیارن. بدین ترتیب، هم امکان سهل انگاری در نماز به کمترین اندازه می رسه و هم فریضۀ دینی به شکل گروهی و منظم انجام می گیره. همچنین این کار سبب افزایش ارتباط عاطفی و روحیۀ هم دلی و هم بستگی میان اعضای خانواده می شه.

3. پرهیز از رفتارهای ناخوشایند

والدین برای واداشتن کودکان به نماز نباید رفتارهای ناخوشایندی از خودشون نشون بدن تا کودک از انجام فرایض دینی زده نشه. مانند:

ـ اعمال قدرت و مجبورکردن کودک به نماز؛

ـ گرفتن وقت تفریح کودک مانند: وقت بازی و تماشای فیلم، به انگیزۀ نمازخواندن آن ها؛

ـ مقایسۀ فرزندان خود با سایر کودکان نمازخوان؛

ـ دعوت کودک به نماز در زمانی که به تازگی تنبیه شده است؛

ـ خسته کردن کودک یا نوجوان با برنامه های اضافی و تعقیبات نماز.

4. گفت وگو با فرزندان

اگرچه در تربیت الگویی، والدین باید بیشتر بکوشن به طورغیرمستقیم با رفتار خویش، فرزندان خود رو به نماز و یادگیری آن علاقه مند کنن، گاهی آن ها به سادگی و آسانی حاضر به اصلاح رفتار خویش دربارۀ نماز نیستن. ازاین رو، والدین باید با دلیل و استدلال قوی بتوانند از راه گفت وگو و بحث کردن به شکلی محرمانه، رفتار اون رو اصلاح کنن.

5. تبشیر و انذار

یکی از روش های تربیتی پیامبران الهی برای هدایت مردم به سوی ارزش های الهی، بشارت دادن بوده؛ یعنی به مردم بشارت می دادن که بعد از انجام این تکالیف چه عطایایی نصیب شما می شه. با استفاده از این روش و بشارت دادن فرزندان به عواقب نیکوی اقامۀ نماز، می تونیم گامی مهم برای نمازخوان کردن کودکان برداریم.

انذار را به خبردادنی که همراه با ترساندن باشد، معنا کردن. مقتضای عدل الهی اینه که پیش از وقوع مجازات، آگاهی کافی دربارۀ آن ایجاد بشه؛ زیرا کسی حقیقتاً بایدمجازات بشه که از روی آگاهی و عمد به کار خلاف دست بزنه. بر حسب طبیعت انسانی و اقتضای سن، والدین می تونن فرزند رو از عاقبت ترک نماز و سبک شمردن اون انذار کنن و به سوی نماز سوق بدن. بدیهی است روش تبشیر و انذار برای کودکانی که معنای آن رو درک می کنن، مناسبه و برای کودکان در سنین پایین کارایی نداره .

6. هماهنگی خانه و مدرسه و جامعه در آموزش مسائل دینی

یکی از عوامل مؤثر در تکوین شخصیت علمی و معنوی و جسمی کودک، ایجاد هماهنگی و همکاری مثبت و سازنده بین خانه و مدرسه و جامعه است. برای رسیدن به اهداف تربیت دینی و ترویج فرهنگ نماز، همکاری همۀ ارگان ها و نهادها، به ویژه نهادهای فرهنگی و تربیتی ضرورت داره. خانه و مدرسه و جامعه در انجام دادن وظایف تربیتی و پرورش مسائل دینی، مکمل یکدیگرن.

لازم است، تلاش دست اندرکاران تعلیم و تربیت بر این باشه که پیوندی واقعی (نه ظاهری و صوری) بین خانه و مدرسه و جامعه ایجاد کنن. با این گونه پیوند، هم خانه به فضایی اسلامی و آکنده از ارزش های معنوی تبدیل می شه و هم مدرسه، نقش سازنده و هدایتگری درزمینۀ ارزش های دینی پیدا می کنه. ازاین رو، با هماهنگی و یکسانی فضای حاکم و ارزش های معنوی و دینی در خانه و مدرسه، بسیاری از تعارضات و مشکلاتی که ممکن است برای کودکان درنتیجۀ ناهماهنگی بین خانه و مدرسه و جامعه ایجاد بشه، برطرف می شه .

کلمات کلیدی: کودک، والدین، نماز، سبک زندگی، اسلامی

مطالب مرتبط: گلی از گل های بهشت